پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم نمونه‌ی عالی و برجسته از اخلاق و فضایل  انسانی بود، به همین دلیل خداوند در قرآن اخلاقش را به بزرگی یاد کرده است: «لَقَدْ کَانَ لَکُمْ فِی رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ» یا «وَ إِنَّکَ لَعَلی خُلُقٍ عَظِیمٍ». اصحاب پیامبر در وصف اخلاق پیامبر آورده اند که :«كَانَ خُلُقُهُ الْقُرْآنَ» (اخلاقش قرآن بود). یعنی نمونه‌‌ای عملی برای تطبیق آموزه‌های قرآن کریم بود.